بهترین دانشگاه های جهان کدامند؟
- بهترین دانشگاه های جهان کدامند؟
- یا اینکه کدام کشور ها بیشترین تعداد دانشگاه های برتر جهانی را در خود جای دادند؟
- یا اینکه دانشگاه های کشور ما در مقایسه با کل دانشگاه های جهان در چه سطحی قرار دارند؟
- معیارهای رتبه بندی دانشگاه های جهان چیست؟
- رتبه بندی های معتبر کدامند و تفاوت آنها در چیست؟
- … و سوال های مشابه در مورد این موضوعات
حتما تا به حال این سوالات برای شما به وجود آمده است. کیمیا فکر بزرگ در این مقاله به بررسی و پاسخ آنها پرداخته است.
تاریخچه رتبه بندی بهترین دانشگاه های جهان:
ایده اولیه رتبه بندی بهترین دانشگاهها و مراکز آموزش عالی جهان توسط دانشگاه شانگهای جیاتانگ در سال ۱۹۹۸ پایه گذاری گردید. طرح این ایده در پاسخ به دغدغه رئیس جمهور وقت چین بود که تأکید داشت تعدادی از دانشگاههای چین بایستی در سطح بینالمللی فعال باشند و در شمار دانشگاههای برتر جهان محسوب شوند.
بنابراین در راستای دستیابی این هدف ، سیاست گذاران چینی تصمیم گرفتند ابتدا مدلی برای رتبه بندی بهترین دانشگاه های جهان طراحی نمایند و سپس با بهره گیری از نتایج آن؛ نخست جایگاه دانشگاههای چین در مقایسه با سایر دانشگاههای جهان مشخص شود، دوم نقاط قوت و ضعف دانشگاههای چین براساس نتایج حاصل شناسایی شود و در نهایت برای بهبود وضعیت و ارتقاء جایگاه دانشگاههای چین در رتبه بندی جهانی اقدامهای لازم تدوین گردد.
از این رو طی پروژهای به دانشگاه شانگهای جیاتانگ مأموریت داده شد دانشگاههای جهان را رتبه بندی کند و جایگاه دانشگاههای چینی را در سطح جهانی مشخص نماید. در واقع هدف این رتبه بندی اندازه گیری فاصله و شکاف دانشگاههای چین و دانشگاههای برتر دنیا و همچنین برنامه ریزی در جهت کاهش فاصله و بهبود کیفیت دانشگاههای چینی و ارتقاء جایگاه آنها در سطح بینالمللی بود.
بنابراین سرانجام نتایج رتبه بندی بهترین دانشگاههای جهان توسط نظام رتبه بندی دانشگاه شانگهای که به رتبه بندی علمی دانشگاههای جهان شهرت یافت، برای اولین بار در سال ۲۰۰۳، در سطح بینالمللی منتشر گردید و از آن سال به بعد به طور سالانه به روز میشود.
همچنین بعد از نظام رتبه بندی علمی دانشگاه های جهان توسط دانشگاه شانگهای، موسسات بزرگ و معتبر دیگری نیز اقدام به انتشار فهرست های رتبه بندی برای بهترین دانشگاه های جهان انجام دادند که در این مقاله مهمترین آنها معرفی و بررسی می شوند.
۱- نظام رتبه بندی دانشگاه های جهان – شانگهای – ACADEMIC RANKING OF WORLD UNIVERSITIES
نظام رتبه بندی علمی دانشگاههای جهان بر مبنای این فرض که نمیتوان همه دانشگاههای جهان را با هم مقایسه کرد، تمرکز و جامعه هدف خود را بر دانشگاههای تحقیقاتی برتر دنیا قرار داده است. به طور کلی دانشگاههای که دارای جایزه نوبل، پژوهشگران دارای استناد بالا یا مقالههای منتشر شده در مجله های nature و science هستند در این رتبه بندی مورد بررسی قرار میگیرند.
علاوه بر این دانشگاههایی که دارای تعداد زیادی مقالههای نمایه شده در نمایه گسترده استنادی علوم و نمایه استنادی علوم اجتماعی هستند نیز توسط این نظام رتبه بندی، مورد ارزیابی قرار میگیرند.
بنابراین از بین دانشگاه فعال جهان حدود ۱۰۰۰ دانشگاه در این رتبه بندی بررسی میشوند و در نهایت در جدول رتبه بندی لیست ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا منتشر میشود.
معیارها و شاخصهای مورد استفاده در نظام رتبه بندی شانگهای
نظام رتبه بندی دانشگاه جهان شانگهای به منظور انجام ارزیابی دقیق تر از عملکرد دانشگاه و ارائه رتبه بندی جامع از جایگاه دانشگاه در سطح جهانی، ۴ معیار کیفیت آموزش (با وزن ۱۰ درصد)، کیفیت اعضاء هیئت علمی ( با وزن ۴۰ درصد)، خروجیهای پژوهش (با وزن ۴۰ درصد) و سرانه عملکرد دانشگاه (با وزن ۱۰ درصد) را برای بررسی عملکرد دانشگاه تعریف کرده است.
به عبارت دیگر در این نظام، دانشگاهها براساس میزان موفقیت در هر یک از معیارهای چهارگانه رتبه بندی میگردند، با توجه به اینکه معیارهای چهارگانه فوق کلی هستند و قابلیت اندازه گیری کمتری دارند از این رو نظام رتبه بندی شانگهای برای هر یک از معیارهای فوق چند شاخص ارائه کرده است.
در این رتبه بندی ۱۴۶ دانشگاه از ۵۰۰ دانشگاه برتر جهان در ایالات متحده هستند که ۱۶ تا از آنها در رتبه های زیر ۲۰ جای دارند. همچنین بعد از ایالات متحده، کشورهای آلمان با ۳۹، انگلستان با ۳۸، فرانسه با ۲۲، استرالیا با ۲۰، کانادا با ۲۰ و ژاپن با ۱۸ دانشگاه از ۵۰۰ دانشگاه برتر، بیشترین تعداد دانشگاه را در این لیست دارند.
در رتبه بندی برترین دانشگاه های جهان -شانگهای- رتبه دانشگاه تهران در جهان ۳۸۹ و دانشگاه صنعتی شریف در رتبه ۴۴۲ قرار دارند.
از طریق لینک می توانید آخرین به روز رسانی فهرست ۵۰۰ دانشگاه برتر جهان را مشاهده نمائید.
۲- هفتهنامه تحصیلات عالیه تایمز – Times Higher Education
هفتهنامه تحصیلات عالیه تایمز با همکاری موسسه Thomson Routers و Elsevier هر ساله جدیدترین رتبهبندی دانشگاههای جهان را منتشر می کند.
اولین بار در سال ۲۰۰۴ این هفتهنامه با همکاری مؤسسّه Quacquarelli Symonds شروع به انتشار رتبه بندی بهترین دانشگاه های جهان نمودند. امّا این دو مؤسسّه در سال ۲۰۱۰ همکاری با یکدیگر را خاتمه دادند و هریک با روش خود به انتشار رتبه بندی دانشگاهها اقدام نمودند. البته این دو مؤسسّه در کنار دانشگاه شانگهای جیائو تونگ که در بالا ذکر آن شد، سه رتبهبندی معتبر و پرنفوذ جهان هستند.
ویژگی متمایز هفتهنامه تایمز در انتشار رتبهبندی دانشگاهها این است که از سال ۲۰۱۱ این مجله علاوه بر رتبهبندی دانشگاههای جهان (World University Rankings)، رتبهبندی دیگری تحت عنوان دانشگاههای مشهور (World Reputation Rankings) جهان را نیز منتشر میکند.
رتبه بندی بهترین دانشگاه های جهان تایمز بر مبنای تدریس، تحقیق، انتقال علم و دانش و وجه جهانی صورت میگیرد.
از طریق لینک می توانید آخرین به روز رسانی ۲۰۱۶ رتبه بندی ۸۰۰ دانشگاه برتر جهان را مشاهده نمائید.
در این رتبه بندی، بهترین دانشگاه جهان در سال ۲۰۱۶، موسسه تکنولوژی کالیفرنیا اعلام شده و همینطور ۱۴۷ دانشگاه از ۸۰۰ دانشگاه برتر جهان آمریکایی هستند که بیشترین سهم را به خود اختصاص داده اند.
در رتبه بندی بهترین دانشگاه جهان تایمز، ۸ دانشگاه از ۸۰۰ دانشگاه برتر ایرانی هستند که عبارتند از:
دانشگاه علم و صنعت ایران با رتبه ۴۴۰، دانشگاه صنعتی شریف با رتبه ۴۸۰، دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه ۵۰۲، دانشگاه اصفهان با رتبه ۵۳۵، دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه ۵۸۸ و دانشگاه های خواجه نصیر طوسی، دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه تهران با رتبه های بین ۶۰۱ تا ۸۰۰ ، رتبه دانشگاه های ایران در جهان را تشکیل می دهند.
همچنین می توانید از طریق لینک، فهرست یکصد دانشگاه مشهور جهان در سال ۲۰۱۶ را مشاهده کنید.
۳- رتبه بندی دانشگاه های جهان کیو اس – QS World University Rankings
بعد از سال ۲۰۰۹ و جدایی کیو اس از مجله تحصیلات عالی تایمز در زمینه انتشار فهرست رتبه بندی دانشگاه های برتر جهان، این موسسه با همان روش شناسی قبلی خود هر ساله اقدام به انتشار لیست برترین دانشگاه ها می نماید.
در این لیست قابلیت رتبه بندی دانشگاه ها در مقیاس جهانی و همچنین موضوعی وجود دارد، همین طور سه جدول دانشگاه های آسیایی، آمریکای لاتین و بریکز (BRICS -مخفف ۵ قدرت نوظهور Brazil, Russia, India, China and South Africa) ارائه می شود.
فهرست موضوعی این رتبه بندی های ۵ عنوان کلی هنر و علوم انسانی، علوم اجتماعی، علوم طبیعی، علوم پزشکی و مهندسی و تکنولوژی را در بر می گیرد که هر کدام زیر مجموعه های خود را دارا می باشند.
شاخص های مورد استفاده در رتبه بندی کیو – اس
شاخصهای مورد لحاظ در این رتبه بندی عبارتند از: مقالات دانشگاهی منتشر شده (با وزن ۴۰ درصد) ، نسبت هیئت علمی به دانشجو (با وزن ۲۰ درصد) ، نسبت مقالات منتشر شده به هر پردیس و دانشکده (با وزن ۲۰ درصد)، اعتبار اشخاص و اساتید (با وزن ۱۰ درصد)، نسبت دانشجویان بین المللی (با وزن ۵ درصد) و نسبت پرسنل بین المللی (با وزن ۵ درصد).
از طریق لینک میتوانید آخرین فهرست بهترین دانشگاه های جهان در نظام رتبه بندی کیو اس را مشاهده نمائید.
در این رتبه بندی دانشگاه صنعتی شریف در رتبه ۴۷۱ و دانشگاه تهران در رتبه ۵۵۱ قرار دارند. همچنین در این رتبه بندی دانشکده فنی و مهندسی عمران دانشگاه تهران در رتبه ۱۵۱ تا ۲۰۰ دنیا قرار دارد.
۴- رتبه بندی وبومتریک – Webometrics Ranking of World Universities
وبمتریک یک سایت رتبه بندی بهترین دانشگاههای جهان بر اساس وب سایت اینترنتی دانشگاهها است.
این پروژه بیش از ۱۲۰۰۰ دانشگاه در سراسر جهان را رتبه بندی میکند.
دو شاخص کلی این رتبه بندی عبارت از میزان محتوای سایتهای دانشگاه ها (تعداد صفحات و فایلهای قابل ارائه) و همینطور خوانایی و اثرگذاری این سایتهای بر مبنای لینکهای خارجی دریافتی آنها است.
از طریق لینک می توانید رتبه بندی وبومتریک دانشگاه های ایران را ملاحظه نمائید.
۵- رتبه بندی دانشگاه ها و موسسات پژوهشی ایران و کشور های اسلامی
پس از تاسیس پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) در شیراز، موضوع با اهمیت رتبهبندی دانشگاهها و موسسات پژوهشی کشور به ISC ابلاغ شد.
نظر به ماموریت ISC در بحث رتبه بندی بهترین دانشگاه های جهان اسلام ، دانشگاه ها و موسسات پژوهشی جمهوری اسلامی ایران بر اساس این معیارها و شاخص ها از سال ۱۳۸۹ سالانه توسط ISC رتبه بندی می شوند.
در این رتبه بندی معیارهایی همچون پژوهش، آموزش، وجه بین المللی، تسهیلات، جنبه های اقتصادی و فرهنگی مورد استفاده قرار گرفته اند.
بر اساس این رتبه بندی فهرست ده دانشگاه برتر کشور به قرار جدول زیر است:
رتبه | نام دانشگاه یا موسسه ی پژوهشی | نمره کل از ۱۰۰ | شاخص پژوهشی از ۱۰۰ |
---|---|---|---|
۱ | دانشگاه تهران |
۱۰۰
|
۱۰۰
|
۲ | دانشگاه تربیت مدرس |
۹۹٫۸۵
|
۹۹٫۸۵
|
۳ | دانشگاه شیراز |
۹۸٫۱۴
|
۹۸٫۱۲
|
۴ | دانشگاه فردوسی مشهد |
۹۴٫۴۶
|
۹۴٫۴۲
|
۵ | دانشگاه شهید بهشتی |
۹۰٫۱۵
|
۹۰٫۲۱
|
۶ | دانشگاه تبریز |
۸۶٫۵۸
|
۸۶٫۵۹
|
۷ | دانشگاه اصفهان |
۷۲٫۵۲
|
۷۲٫۴۷
|
۸ | دانشگاه گیلان |
۶۹٫۳۷
|
۶۹٫۱۷
|
۹ | دانشگاه شهید با هنر کرمان |
۶۵٫۷۸
|
۶۵٫۹
|
۱۰ | دانشگاه پیام نور |
۶۴٫۹۶
|
۶۴٫۴۹
|
همچنین رتبه بندی دانشگاه ها و موسسات پژوهشی ایران و کشور های اسلامی، رتبه بندی های دیگر همچون رتبه بندی دانشگاه های آزاد، رتبه بندی دانشگاه های کشورهای اسلامی و سایر رتبه بندی ها را ارائه می دهد.
در رتبه بندی بهترین دانشگاه های جهان اسلام، دانشگاه تهران با امتیاز ۸۴٫۱۹ در جایگاه اول قرار دارد. در کنار دانشگاه تهران ۱۲ دانشگاه دیگر کشور در مجموع ۵۰ دانشگاه برتر قرار دارند. همچنین دانشگاه هایی از کشور های مالزی، عربستان سعودی، ترکیه، مصر ، پاکستان، کویت و لبنان در این فهرست ۵۰ تایی قرار دارند.
دیدگاهتان را بنویسید